Bảo vệ mũi đúng cách trong mùa bệnh hô hấp

Mùa đông – xuân là thời gian đỉnh điểm của bệnh lý mũi xoang, hô hấp khi mỗi ngày bé có thể trải qua nhiều kiểu thời tiết: lúc hanh hao, lúc lạnh tê tái, lúc ẩm thấp khó chịu… Tiến sĩ bác sĩ Nguyễn Tuyết Xương, Trưởng khoa Tai Mũi Họng, bệnh viện Nhi Trung ương cho biết từ tháng 10 đến nay, mỗi ngày, khoa Tai Mũi Họng tiếp nhận khoảng 500 trường hợp trẻ đến khám bệnh lý về hô hấp, tăng khoảng 20-30% so với các tháng trước đó.

Theo bác sĩ Xương, mũi là cửa ngõ của hệ hô hấp, có khả năng làm ấm, làm ẩm và lọc sạch gần 20.000 lít khí mỗi ngày. Việc thường xuyên tiếp xúc với không khí lạnh hoặc thời tiết thay đổi liên tục có thể khiến mũi sung huyết và nguy cơ viêm. Đồng thời, môi trường ô nhiễm chứa các loại bụi mịn, vi khuẩn, virus… nên khi trẻ hít vào, những thành phần có hại cũng sẽ theo vào mũi và hệ hô hấp. Đây là một trong những nguyên nhân chính gây nên các bệnh lý hô hấp vào mùa này.

Một số bệnh hô hấp mà trẻ thường gặp, đặc biệt trong mùa đông – xuân

Viêm mũi

Viêm mũi thường gặp ở trẻ từ khoảng 6 tháng đến khi bé học lớp 2, lớp 3, nhất là khi thời tiết lạnh. Đây là tình trạng viêm niêm mạc của hốc xoang gây ngạt mũi kèm theo chảy nước mũi trong hoặc mũi mủ, kèm theo ho. Viêm mũi khiến trẻ nhỏ khó chịu, quấy khóc, kém ăn, có trường hợp nôn mửa, tiêu chảy… Nếu không được điều trị dứt điểm, bệnh tái phát có thể dẫn đến biến chứng như viêm phổi, viêm tai, viêm tai giữa cấp, viêm xoang cấp.

Viêm mũi dị ứng

Bệnh thường gặp vào mùa xuân khi phấn hoa phát tán nhiều và không khí lạnh, ẩm thấp khiến vi khuẩn, nấm mốc dễ phát triển. Trẻ nhỏ với sức đề kháng còn kém nên hay viêm mũi dị ứng với các biểu hiện như ngứa mũi, hắt hơi, sổ mũi, quấy khóc vào ban đêm.

Viêm mũi dị ứng không nguy hiểm tới tính mạng nhưng lại làm cho trẻ cảm thấy khó chịu. Nếu không được điều trị hợp lý và dứt điểm, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng như viêm tai giữa cấp, viêm họng, viêm xoang, viêm phổi…

Bệnh cúm mùa

Cảm cúm là bệnh về đường hô hấp mà trẻ hay gặp vào mùa đông, xuân. Bệnh chủ yếu do virus, vi khuẩn gây nên và dễ lây lan. Một số triệu chứng nổi bật ở trẻ là nghẹt mũi; chảy nước mũi lúc đầu loãng, trong, sau trở nên đặc hơn, thậm chí chuyển sang màu xanh lục hoặc màu vàng. Trẻ cũng có thể bị sưng họng, ho, đau đầu, sốt nhẹ, mệt mỏi, cơ thể đau nhức và chán ăn.

Viêm tiểu phế quản

Đây là bệnh hô hấp cấp tính do viêm tắc các tiểu phế quản. Bệnh xuất hiện quanh năm, cao nhất vào mùa đông và đầu mùa xuân. Biểu hiện thường gặp nhất là trẻ chảy nước mũi trong, ho, sốt vừa hoặc cao. Tần suất ho tăng lên, nhất là về đêm hoặc gần sáng. Trẻ thở khó hơn, thở rít. Trong trường hợp nặng, trẻ tím tái, lồng ngực bị rút lõm, thở khó hoặc thậm chí ngừng thở.

Cách phòng bệnh lý mũi họng cho trẻ

Theo bác sĩ Nguyễn Tuyết Xương, bố mẹ có thể chủ động phòng bệnh cho trẻ bằng những phương pháp đơn giản nhưng mang lại hiệu quả cao. Vệ sinh mũi cho bé hai lần mỗi ngày bằng nước biển phun sương vô trùng chứa các nguyên tố vi lượng thiết yếu cho sức khỏe mũi xoang. Ở trẻ em, đặc điểm cấu tạo vòi nhĩ (thông giữa mũi – tai) nằm ngang, khá rộng và thẳng, nếu rửa mũi không đúng có thể gây biến chứng viêm tai giữa. Do đó, cha mẹ cần lưu ý chọn các sản phẩm uy tín, có cấu tạo vòi xịt và áp lực chuyên biệt cho trẻ từ sơ sinh và trẻ lớn.

Phụ huynh nên mặc ấm cho trẻ, nhất là vùng cổ, ngực. Đeo khẩu trang để phòng bệnh và giữ ấm cho mũi. Tạo cho trẻ thói quen tập thể dục thường xuyên giúp cơ thể luôn được giữ ấm và tăng cường sức đề kháng.

Xử trí khi trẻ đã có triệu chứng mũi xoang

Bác sĩ Xương cho biết, nếu trẻ viêm xoang cấp chưa bị bội nhiễm thì điều trị triệu chứng như kháng dị ứng, giảm viêm và xịt mũi tại chỗ bằng nước biển tự nhiên phun sương vô trùng mang lại hiệu quả tốt. Nhất là loại chứa các yếu tố khoáng vi lượng như: đồng (copper) cho khuynh hướng viêm mũi nhiễm khuẩn, cúm, cảm lạnh, hoặc loại chứa mangan (manganese) giúp giảm các triệu chứng viêm mũi dị ứng.

Nếu mũi bé bị khô dẫn đến chảy máu mũi, dịch mũi có lẫn tia máu, hay mũi bị kích ứng hoặc sau đợt điều trị bằng thuốc nhỏ mũi dài ngày làm tổn thương niêm mạc mũi của trẻ, bạn có thể chọn loại xịt mũi chứa nguyên tố lưu huỳnh (sulphur) giúp làm ẩm và phục hồi niêm mạc mũi.

Nếu bé có triệu chứng nghẹt mũi, có thể kết hợp thêm xịt mũi phun sương vô trùng ưu trương tăng cường nguyên tố đồng để nhanh chóng làm giảm nghẹt mũi, chảy nước mũi, giúp phòng chống lại cảm lạnh, viêm xoang và hạn chế nguy cơ nhiễm khuẩn thứ phát bằng cách rửa sạch các xoang mũi.

Phụ huynh nên súc họng sát khuẩn cho bé. Nếu trẻ có thêm các triệu chứng sốt, đau đầu, dịch mũi vàng…. bạn nên đưa trẻ đến ngay các cơ sở y tế để được thăm khám.

Nguồn: VNEXPRESS