Nguyên tắc sử dụng thuốc cho phụ nữ có thai và cho con bú

Những vấn đề liên quan đến việc sử dụng thuốc cho người bệnh đang mang thai

• Trong 3 tháng đầu, một số thuốc có thể gây dị tật bẩm sinh. Nguy cơ dị tật bẩm sinh lớn nhất là từ tuần thứ 3 đến tuần thứ 11 của thai kỳ.
• Trong 3 tháng giữa và 3 tháng cuối, một số loại thuốc có thể ảnh hưởng xấu đến sự phát triển và phát triển chức năng của bào thai hoặc gây nhiễm độc mô thai.
• Một số thuốc dùng gần trước hoặc trong khi sinh có thể gây tác dụng có hại cho việc sinh hoặc cho trẻ sau khi sinh.
• Trong thai kỳ, người mẹ và thai nhi có một mối liên hệ không thể tách rời. Thuốc có thể gây hại cho bào thai tại bất kỳ thời điểm nào trong thai kỳ.

Một số nguyên tắc khi dùng thuốc cho người bệnh mang thai

• Chỉ kê đơn thuốc dùng trong thai kỳ nếu lợi ích cho người mẹ lớn hơn nguy cơ cho thai nhi.
• Tránh dùng tất cả các loại thuốc, nếu có thể, trong 3 tháng đầu.
• Nên dùng các loại thuốc đã được sử dụng rộng rãi trong thai kỳ và có hiệu quả an toàn. Không nên dùng những loại thuốc mới và chưa qua dùng thử.
• Nên dùng với liều thấp nhất mà có tác dụng.

Những thuốc nên tránh hoặc thận trọng khi sử dụng cho phụ nữ có thai

• Thuốc ức chế men chuyển dạng angiotensin
• Rượu
• Thuốc kháng sinh: tetracyclin, cloramphenicol, aminoglycosid, quinolon, co-trimoxazol
• Thuốc chống ung thư
• Thuốc chẹn bêta
• Thuốc chống viêm không steroid (NSAID)
• Nicotin
• Thuốc nhóm statin

Những vấn đề liên quan đến sử dụng thuốc cho bà mẹ đang cho con bú

• Một số thuốc có thể gây nhiễm độc cho trẻ, ví dụ ergotamine, iod…
• Một số thuốc giảm tiết sữa, ví dụ estrogen…
• Một số thuốc ức chế phản xạ bú của trẻ, ví dụ phenobarbital.
• Một số thuốc trong sữa mẹ có thể gây nhạy cảm cao ở trẻ.

Những nguyên tắc khi dùng thuốc cho các bà mẹ cho con bú

• Cần tránh dùng những thuốc có nồng độ đáng kể trong sữa mẹ và gây nhiễm độc cho trẻ.
• Chỉ dùng những loại thuốc quan trọng cần thiết cho mẹ.
• Nên dùng với liều nhỏ nhất mà có tác dụng.
• Khuyến khích nuôi con bằng sữa mẹ bất cứ khi nào có thể.

Những thuốc cần tránh hoặc thận trọng khi sử dụng cho bà mẹ đang cho con bú

• Rượu
• Thuốc chống ung thư
• Thuốc nhóm ergotamin
• Thuốc tránh thai đường uống
• Phenobarbital
• Nhóm quinolon.

Dược sĩ Nguyễn Vân