KỸ THUẬT ÉP TIM NGOÀI LỒNG NGỰC

I. ĐẠI CƯƠNG

Ngừng tuần hoàn có thể xảy ra ở bất kỳ đâu và bất kỳ lúc nào, đây là trường hợp cấp cứu khẩn cấp. Ngay khi phát hiện Người bệnh ngừng tuần hoàn phải tiến hành ngay cấp cứu cơ bản hồi sinh tim phổi để giúp duy trì dòng tuần hoàn cho não và tim. Trong hồi sinh tim phổi kỹ thuật ép tim ngoài lồng ngực giữ vai trò rất quan trọng.

Ép tim ngoài lồng ngực là một kỹ thuật dùng áp lực mạnh, liên tục và nhịp nhàng nhờ lực của phần thân trên người, vai và 2 tay ép lên 1/2 dưới của xương ức người bệnh.

II. CHỈ ĐỊNH

Người bệnh ngừng thở, ngừng tim

III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH

• Không có chống chỉ định tuyệt đối
• Chống chỉ định tương đối:
• Có tràn khí màng phổi áp lực
• Chấn thương ngực nặng, dập nát vùng ngực trươc

IV. CHUẨN BỊ

1. Người thực hiện

• Bác sĩ, điều dường hoặc người được đào tạo và nắm được kỹ thuật ép tim ngoài lồng ngực

2. Phương tiện, dụng cụ

• Bộ, hộp cấp cứu ngừng tuần hoàn được chuẩn bị sẵn
• Bóng, mặt nạ, ống NKQ, máy theo dõi Người bệnh có điện tim, bơm tiêm 5ml, gang, mũ, khẩu trang,..
• Máy sốc điện, oxi
• Thuốc Adrenalin, dịch truyền, Catheter ngoại biên,..

3. Người bệnh

• Đặt người bệnh ở tư thế nằm ngửa, trên nền cứng

V.  CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH KỸ THUẬT:

1. Ngay khi phát hiện người bệnh đột ngột bất tỉnh có nghi ngờ ngừng tuần hoàn cần nhanh chóng tiếp cận Người bệnh và gọi người hỗ trợ. Đặt Người bệnh nằm ngửa trên một mặt phẳng cứng, có thể để chân cao hơn đầu. Nếu nằm trên giường đệm thì lót tấm ván dưới lung.
   • Nhanh chóng khai thông đường thở và xác định ngừng hô hấp và mất mạch cảnh.
   • Tiến hành ép tim ngoài lồng ngực: thông khí nhân tạo 30:2 nếu

Người bệnh là người lớn, trẻ nhỏ và nhũ nhi khi có 1 người cấp cứu.

Tỷ lệ 15:2 nếu Người bệnh là trẻ nhỏ hoặc nhũ nhi khi có trên 2 người cấp cứu. Ép tại ½ dưới xương ức, lún từ 1/3 đến ½  bề dầy lồng ngực và tần số 100 lần/ phút

2. Trẻ nhũ nhi ( dưới 1 tuổi)

• Ép tim ngay phía dưới đường ngang hai núm vú ( nửa dưới xương ức)
• Có thể dùng 2 ngón tay để ép tim ( nếu là người cấp cứu không chuyên hoặc chỉ có 1 người thực hiện cấp cứu) với tỷ lệ ép tim/ thông khí là 30/2
• Nếu có từ 2 người thực hiện cấp cứu trở lên có thể áp dụng tỷ lệ ép tim/thông khí 15/2 đến khi đặt được đường thở hỗ trợ. Nên áp dụng kỹ thuật ép tim dùng 2 ngón tay cái và 2 bàn tay ôm ngực

 

3. Trẻ nhỏ ( trẻ>1 tuổi đến thiếu niên)

• Ép tim ở nửa dưới xương ức, trên đường ngang qua 2 núm vú, ép lún sâu 1/3 đến ½ độ dầy lồng ngực. Người cấp cứu không chuyên có thể dùng 1 hoặc 2 tay để ép tim
• Áp dụng tỷ lệ ép tim/ thông khí 30/2 nếu là người cấp cứu không chuyên hoặc chỉ có 1 người thực hiện cấp cứu
• Nếu có 2 người thực hiện cấp cứu ( hoặc là người đã hoàn thành khóa đào tạo về cấp cứu ngừng tuần hoàn) có thể áp dụng tỷ lệ ép tim/ thông khí 15/2 đến khi đặt được đường thở hỗ trợ

4. Người lớn và trẻ từ 8 tuổi trở lên

• Ép tim ở giữa ngực ngang 2 núm vú
• Ép lún sâu khoảng 4 đến 5 cm, dùng lòng bàn tay của cả 2 tay
• Kỹ thuật có 3 bước cơ bản:
• Bước 1: Xác định vị trí mũi ức
• Bước 2: Đặt lòng bàn tay thứ nhất lên trên xương ức sát ngay vị trí mũi ức
• Bước 3: Đặt bàn tay thứ 2 lên trên bàn tay thứ nhất, các ngón tay đan vào nhau và nắm chặt
• Hướng ép vuông góc với mặt phẳng Người bệnh đang nằm. Luôn giữ khớp vai- khuỷu tay-cổ tay thành 1 đường thẳng
• Phương châm chung của ép tim ngoài lồng ngực trong cấp cứu ngừng tuần hoàn cơ bản là “ ép tim nhanh, mạnh, để lồng ngực phồng hết trở lai sau mỗi lần ép tim và hạn chế tối đa khoảng thời gian tạm ngừng ép tim”

 

VI. BIẾN CHỨNG

Khi ép tim sai vị trí, sai kỹ thuật hay làm quá thô bạo có thể gặp 1 số biến chứng sau:

• Gãy xương sườn
• Gãy xương ức
• Tràn khí màng phổi
• Đụng dập phổi

Theo Quyết định về việc ban hành tài liệu” Hướng dẫn quy trình kỹ thuật chuyên ngành Hồi sức- Cấp cứu và Chống độc” Bộ Y Tế Số : 1904/ QĐ- BYT