Căng thẳng về thể chất và tinh thần
Stress không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi, thần kinh suy nhược mà còn tác động đến sự sản sinh tinh trùng ở nam giới. Các chuyên gia khuyên rằng, trong thời gian bị stress, các cặp vợ chồng không nên lên kế hoạch có con. Thay vào đó, cần tìm cách giải toả stress càng sớm, càng tốt. Việc bố trí thời gian nghỉ ngơi, thư giãn đóng vai trò quan trọng, giúp hồi phục sinh lực và tăng cường sức khỏe.
Mặc quần áo bó sát người
Mặc quần quá chật nhất là quần lót chật làm tinh hoàn bị ép sát vào người đồng thời thông khí kém gây ra sự tăng nhiệt độ vùng da bìu. Ngoài ra, cũng không nên dùng quần lót bằng chất liệu ny lông vì loại vải này dễ tích điện và điện trường sinh ra liên tục tại bìu sẽ ảnh hưởng đến sự sinh sản tinh trùng.Do nhiệt độ bình thường để quá trình sinh tinh diễn ra một cách tự nhiên phải thấp hơn nhiệt độ cơ thể 2-3 độ C, tình trạng mặc đồ lót quá chật kéo dài lâu ngày có thể làm giảm chất lượng tinh trùng.
Để tránh tình trạng trên, lời khuyên là mặc các loại quần áo rộng rãi, thoáng mát và chọn những vật liệu thoáng, thấm mồ hôi tốt để việc tản nhiệt của da bìu diễn ra dễ dàng.
Thuốc lá
Khói thuốc lá chứa rất nhiều chất độc. Thuốc lá không chỉ làm giảm tuổi thọ của con người 5-8 năm mà còn làm giảm khả năng sinh sản.Thuốc lá làm giảm số lượng và độ di động của tinh trùng. Ngoài ra nó có thể làm tinh trùng dị dạng hay teo tinh hoàn. Nguy hiểm hơn, thuốc lá có thể gây ra các bất thường di truyền tinh trùng và ảnh hưởng đến các trẻ em khi sinh ra.
Việc cai thuốc lá có thể cải thiện đáng kể chất lượng tinh trùng, hoặc làm ngăn chặn tình trạng xấu hơn có thể xảy ra.
Làm việc trong môi trường nhiệt độ cao
Những người làm việc trong các ngành nghề phải thường xuyên tiếp xúc với nhiệt độ cao thường có suy giảm chất lượng tinh trùng. Các nghề đó gồm: thợ rèn, thợ hàn, thợ luyện kim, đầu bếp…
Bức xạ, sóng điện thoại di động
Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng sóng điện thoại di động có thể hủy hoại tinh trùng của nam giới. Người cho ĐTDĐ vào túi quần và đeo ở thắt lưng thường xuyên sẽ bị giảm chất lượng tinh trùng.
Sử dụng máy tính xách tay đặt lên đùi cũng làm giảm chất lượng tinh trùng. Nguyên nhân có thể do nhiệt độ cao và từ trường do máy phát ra ảnh hưởng đến hiện tượng sinh tinh.
Các tế bào sinh tinh trùng rất nhạy cảm với vùng phóng xạ. Xạ trị, tia X, các dạng phóng xạ khác cũng ảnh hưởng nhiều đến quá trình sản xuất tinh trùng.
Đi xe đạp
Khi đi xe đạp, nhất là xe thể thao, lưng người lái sẽ phải cong lên liên tục. Tinh hoàn bị đè vào giữa yên xe và vùng đáy chậu gây nên tình trạng chèn ép, thiếu máu nuôi. Ngoài ra, tinh hoàn thường xuyên bị sức nén và cọ sát nên thường xuyên bị sung huyết, nhiệt độ vùng bìu cũng ở mức cao.
Vì vậy các tay đua chuyên nghiệp, đi xe đạp liên tục mỗi ngày nhiều giờ và kéo dài hàng tháng sẽ có ảnh hưởng xấu đến quá trình sinh sản tinh trùng.
Các loại thuốc
Một số thuốc chữa bệnh có thể gây tổn hại tạm thời hay vĩnh viễn đến quá trình sinh tinh như hóa trị ung thư, hóc-môn, cimetidin, sulphasalazine, spironolactone, các thuốc huyết áp, tiểu đường…
Hóa chất và thuốc trừ sâu: Một số chất ô nhiễm được ghi nhận có ảnh hưởng rõ rệt lên chất lượng tinh trùng bao gồm: Các gốc oxy tự do, các hóa chất diệt côn trùng, diệt cỏ (DDT, aldrin, dieldrin, PCPs, dioxin, furan…), một số hydrocarbon (ethylbenzene, benzene, toluen, xylen…), một số chất bảo quản, hóa chất có trong vật liệu xây dựng, nội thất…
Béo phì
Nam giới mắc chứng béo phì có nguy cơ bị rối loạn hoóc môn, suy giảm khả năng sinh sản. Lý giải cho vấn đề này, các bác sĩ cho biết: Ở những người béo phì, sự chuyển đổi testosterone (hoóc môn giới tính nam) thành estradiol gia tăng, khiến cho chất lượng tinh trùng bị giảm xuống.
Ngoài ra, những người béo phì thì lượng mỡ thừa trong cơ thể rất lớn, khiến nhiệt độ cơ thể họ rất cao, làm giảm chất lượng của tinh trùng.
Vitamin và khoáng chất: Một số nghiên cứu đã chứng minh, nếu cơ thể không được cung cấp đủ vitamin và khoáng chất sẽ làm cho chất lượng tinh trùng ở nam giới giảm sút.
Tuổi tác: Tuổi tác là một trong những chướng ngại lớn nhất đối với các cặp vợ chồng muốn có con. Không chỉ phụ nữ nhiều tuổi bị hạn chế khả năng sinh sản mà đối với nam giới, khi tuổi càng cao, thì số lượng và chất lượng tinh trùng càng bị giảm sút, do đó, tỉ lệ thụ thai cũng thấp.
BS Anh Vũ